Terug naar Alles over Schijndel

 

 

Foto omslag: Graanoogst. Hulsel, 1958.

 

 

 

Brabant zoals het was

 

Platteland en dorpsleven

 

 

Gaston Remery

 

 

Kempen Uitgevers

 

 

 

Voor Corry, die ik liefheb, en onze dochters Marja, Yvonne en Monique.

 

 

"Omdat ge hun getuige zijt en hun deelgenoot"

 

 

Geen behang aan de muur. Een stapel oud papier achter de plattebuiskachel. Een soeplepel bij de kraan, stukjes email er vanaf gesprongen. Ze dronken er hun water uit. Er hing altijd minstens één kruisbeeld aan de kale muur, met een palm­takje erachter. Een kalender van de Boerenbond. Een scheurkalender van de H. Gerardus. Een koffiemolen, met een slinger d'r aan en 'D-E' d'r op. Op de arduinen aanrecht een stel weckflessen. Hele zomers werden in de weckfles gestopt en opgeslagen in donkere kelders.

Buiten, naast de deur van de bijkeuken, stonden de melkbussen en de omgekeerde melkemmers, schoongeschuurd door de boerin. Die boerin droeg klompen en een schort die ze scholk noemde. Op het erf liepen hennen en de boerin voerde hen uit een blik waar ooit appelstroop in had gezeten. Haar werk was ook meestal een kleinere moestuin naast het huis.

Het zijn beelden uit de boerenwereld zoals die door Gaston Remery halverwege de vorige eeuw op de karige grond van Peel en Kempen werd gezien en gefotografeerd. Beelden die toen al op het punt stonden voorgoed te verdwijnen, maar die in hun vaak scheefgezakre armoedigheid nog net de sfeer wisten op te roepen uit de Peel­romans van Antoon Coolen. Beelden waarbij je het geluid hoorde van klotsende paardenhoeven en de zuigende modder van onverharde wegen en wind die fluit rond porseleinen potjes aan bruin­houten palen. "Als streekgenoot en fotograaf voelde ik me zeer aangetrokken tot de romans van Coolen en de taal die hij daarin sprak." Zo schreef Gaston Remeryooit. "Ik volgde hem met mijn camera door de Peel en de Kempen en 'beschreef' de natuur zoals Coolen dat deed in zijn vele romans."

 

Gaston Remery werd in 1924 in Asten geboren. Zijn vader was een uit Zeeland afkomstige schoolmeester, zijn moeder de Brabantse dochter van de burgemeester van Nistelrode.

De buurman van de Remery's was Sjef Simons. Sjef Simons was fotograaf. Als opgeschoten jongen mocht Gaston vaak mee achterop de motor van Simons als die zondags de boeren in de omtrek ging fotograferen. Voor Gaston zouden die tochten bepalend worden voor de rest van zijn leven. Hij leerde op die zondagmiddagen de liefde kennen voor de fotografie. En voor het Brabantse boerenleven. Later zou Sjef Simons zijn eerste baas worden. Bij Simons kocht hij ook zijn eerste twee-ogige Rolleiflex, "met paraattas", voor f 746,-. Dat was in februari 1953. "Jongen, wat gade nou toch doen," had zijn moeder nog bezorgd gevraagd. Gaston was echter vastbesloten. Zijn andere grote voor­beeld, de Brabantse fotograaf Martien Coppens, maakte immers ook gebruik van zo'n Rolleiflex.

 

Toen hij in 1957 voor zichzelf begon, vestigde hij zich in Eersel. Zijn geboortedorp Asten was met twee fotografen al ruim voorzien en Eersellag nog braak. In een annonce liet Gaston Remery die van Eersel weten dat hij vanaf dinsdag 9 april beschikbaar was voor bruids-, kinder- en pasfoto's. En dat zou hij blijven, beschikbaar, nijver midden­stander te Eersel, tot aan zijn pensionering in 1989. De eerste tien jaar maakte hij daarnaast ook nog de nieuwsfoto's uit de Kempen voor zowel het Eindhovens Dagblad als de Oost-Brabant, eerst op de fiets, later op de brommer. Maar naast dat drukke middenstanders bestaan bleef hij zich bezig­houden met zijn grote liefde: het vastleggen van het verdwijnende Brabantse boerenleven.

Die in zijn jongensjaren ontstane liefde was reeds in Asten tot volle wasdom gekomen. Daar was hij in contact gekomen met Corry Bekx, een uit Son afkomstige lerares N-IXX die begin jaren vijftig in Lierop aan de Landbouwhuishoudschool stond. Juffrouw Bekx was door de NCB aange­zocht om de woongedeeltes van de bij het Streek­verbeteringsproject Someren-Lierop betrokken boerderijen in kaart te brengen. Ze leerden elkaar kennen toen Gaston werd gevraagd om de foto's van de interieurs en erven te maken. Corry Bekx zou uiteindelijk zijn vrouw worden. En Gaston zou boerderijen blijven fotograferen, maar vooral ook de natuur daaromheen.

 

"Niet omdat de mensen zo goed en zo mooi zouden zijn, moet ge van hen houden, maar omdat ge hun getuige zijt en hun deelgenoot," schreef Antoon Coolen ooit. Het is een van de favoriete citaten van Gaston Remery. Het zegt iets over de intentie waarmee hij jarenlang dat Brabantse plattelands­leven bleef vastleggen. Als nauwgezet getuige. Als deelgenoot. Goed kijken vereist betrokkenheid. Dat heeft iets met liefde van doen.

 

Dit boek bevat een keuze uit de verzameling van Gaston Remery. Foto's van hooimijten en klompen en melkbussen. Foto's van een bedstee en van een kruis aan de muur. Een portret van een Peelar­beider, de mouwen opgerold, de aderen gezwollen op de onderarm, pijp tussen de tanden geklemd, lichtjes door de knieën gebogen. Boeren en boe­rinnen op melkkrukjes in de wei. Lentelicht op berkenstammen. Hoge wolkenluchten boven Lierop en Netersel. Beelden van weleer.

 

Ed van de Kerkhof, journalist

 

                                                                                     Brabant…

                                                                                    

                                                                                                                 Zonovergoten land of met zware wolken.

                                                                                     Wit toegedekt, of in mooie lentetooi.

                                                                                     Steeds anders.

                                                                                     Maar altijd is er de mens en zijn werk

                                                                                     in en rond zijn woning,

                                                                                     of op het land.

                                                                                     Met zijn vreugde of zijn verdriet.

                                                                                     In zijn geloof of met zijn ontspanning.

                                                                                     En steeds weer zijn er de wisselingen der seizoenen.

                                                                                                                 

                                                                                     Brabant.. .

                                                                                    

                                                                                    

                                                                                                                  Gaston Remery

 

 

 

 

Peelweg     Deurne   1975

 

 

 

 

Kerende kudde     Deurne   1955

 

 

 

 

Boerderij met opgewerkt dak – Achttiende eeuw     Reusel   1970

 

 

 

 

 

Boeren-wc     Liempde   1975

 

 

 

 

Kelder     Netersel   1963

 

 

 

 

Binnenhalen hooi     Eersel   1960

 

 

 

 

Sneeuwwinter     Laarven, Eersel  1979

 

 

 

 

Strabrechtse Heide     Heeze   1965

 

 

 

 

Peelwerker     Groote Peel, Asten   1955

 

 

 

 

 De Wertstraat     Lierop   1955

 

 

 

 

 

Herfstavond     Hoek Groenstraat - De Wertstraat, Lierop   1955

 

 

 

 

 

Gootsteen     Lierop   1954

 

 

 

 

Melkbussen     Opwettenseweg, Nuenen   1982

 

 

 

 

Schoonmaken van melkbussen     Vlierden   1952

 

 

 

 

Woonkeuken     Netersel   1963

 

 

 

 

Schaapskooi     Laten, Netersel   1969

 

 

 

 

Ploegende boer met paarden     Hoogeloon   1962

 

 

 

 

Zomer     Dalem bij Hapert   1979

 

 

 

 

Boerenerf     Steensel   1982

 

 

 

 

Vertrouwde omgeving     Hulsel   1963

 

 

 

 

Hooioppers     Hoge Mierde   1970

 

 

 

 

Geboortehuis bisschop Rythovius     Riethoven   1965

 

 

 

 

Opkamertrap en kelderluik     Liempde   1972

 

 

 

 

Waterput     Ollandseweg, Sint Oedenrode   1961

 

 

 

 

Oogst     Bladel   1977

 

 

 

 

Stromijten langs de weg naar Westerhovenogst     Riethoven   1960

 

 

 

 

Boerderij     Eersel   1976

 

 

 

 

Middagzon op Walik     Riethoven   1965

 

 

 

 

Coulissenlandschap     Oirschot   1980

 

 

 

 

Kleske de Sterke     Oirschot   1980

 

 

 

 

Boerderij op Boomen     Lierop   1955

 

 

 

 

Zondagmiddagwarmte op de weg van Gerwen naar Nuenen     Gerwen   1972

 

 

 

 

Aan de was     Lierop   1955

 

 

 

 

Telefoondraden!     Someren   1952

 

 

 

 

Zaterdag     Someren   1955

 

 

 

 

Ploegende boer     Someren   1955

 

 

 

 

Boerderij “De Heestert”     Postelseweg, Eersel   1965

 

 

 

 

Boerin op ‘hoog kaar’     Asten   1952

 

 

 

 

Melken     Sint Oedenrode   1963

 

 

 

 

Onder de canadassen     Sint Oedenrode   1979

 

 

 

 

en de boer, hij ploegde voort …     Casteren   1965

 

 

 

 

Zitkamer/keuken     Liempde   1960

 

 

 

 

Zondagmiddag aan de Polderweg – een van mijn eerste foto’s     Asten   1949

 

 

 

 

Het nemen van monsters - Melkfabriek     Asten   1953

 

 

 

 

Het appelstroopblik     Someren   1955

 

 

 

 

Winterpret op autoloze markt     Eersel   1958

 

 

 

 

Zware wolken     Helle Piet, Lierop   1955

 

 

 

 

Avondstilte bij kasteelruine     Asten-Heusden   1949

 

 

 

 

Droomstille landweg     Someren   1953

 

 

 

 

Boompuisten     Asten   1949

 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      (Ç) Foto's Gaston Remery, Eersel

                                                                                                                                                                           (Ç) Inleiding Ed van de Kerkhof, Deurne

                                                                                                                                                                           (Ç) Uitgave Kempen Uitgevers B.V:, Liempde

                                                                                      ISBN 9066572418

                                                                                      Eerste druk: maart 2002

                                                                                     

                                                                                      Ontwerp Grafisch Ontwerpbureau Storm, Someren

                                                                                      Produktiebegeleiding Adrie Mennen, Lierop

                                                                                      Lithografie Lecturis, Eindhoven

                                                                                      Druk Lecturis, Eindhoven

                                                                                      Bindwerk Oosterbosch, Veldhoven

 

In voorbereiding:

Brabant zoals het was 2 / Rijk Roomsch leven Foto's Gaston Remery

ISBN 9066572612

Brabant zoals het was 3 /Zeldzame mensen Foto's Toon Michiels

ISBN 906657321X

 

 

 

 

 Terug naar Alles over Schijndel